ઝાડ નીચે પરીક્ષા લેત તો પણ સંચાલકોને તો ‘ઉપાધિના ઝાડવા’ જ થાત ને? એમણે એનાથી બચવા માંડવા નંખાવ્યા તો ‘ઉપાધિના માંડવા’ થ્યા! ;)
લીલીયાની રામનાથ એજ્યુકેશન કોલેજે માંડવા હેઠે ‘રામભરોશે’ પરીક્ષા લઈને સમગ્ર શિક્ષણજગતને એક અનેરી રાહ ચિંધી છે. તેમણે માંડવા નીચે પરીક્ષાનો એક અદભુત કોન્સેપ્ટ આપ્યો છે! આમાં વખોડવા જેવું શું છે? આપણે ત્યાં શુભકાર્યો માંડવા નીચે જ કરવાનો રિવાજ છે. જેમ ચૂંટણી એ લોકશાહીનો ઉત્સવ છે એ જ રીતે પરીક્ષા તો શિક્ષણનો ઉત્સવ છે. માંડવા નીચે વિદ્યાર્થીઓને કેવો ધાર્મિક અનુભવ થાય હેં! કોલેજના સત્તાવાળાઓએ તો સાથોસાથ મંગળ ગીતો પણ ગવડાવવા જોઈએ કે-
‘કુલપતિ રે સ્ટુડન્ટ બેઠા માંડવે….’
‘કંકુ છાંટી ઉત્તરવહી મોકલો…’
‘ચેકિંગ સ્ક્વોડ આવી… ના કોપી ના કેસ લાવી
મારા સ્ટુડન્ટ યુનિ.માં લીલાલહેર છે….’
‘જેવી બાબા ભૈની રીક્ષા એવી લોલંલોલ પરીક્ષા…’
આપણે જ વાંકદેખા છીએ. જો એ લોકો માંડવા ન નાખેત તો આપણે જ કહેત કે વિદ્યાર્થીઓ ખુલ્લામાં પરીક્ષા આપે છે. ખુલ્લામાં સવારની દૈહિક વિધીઓ[જોકે, હવે તો એ કલાના કારીગરો પણ લુપ્ત થતા જાય છે! ;)] કરતા ફાવે કંઈ પરીક્ષા આપતા થોડી ફાવે? એટલે માંડવા નંખાવ્યા. જો ઝાડ નીચે બેસાડેત તો વળી આપણે જ ઉધામા કરેત કે વિદ્યાર્થીઓ ઝાડ નીચે પરીક્ષા આપે છે. માટે ઝાડ નીચે પરીક્ષા લેત તો પણ સંચાલકોને તો ‘ઉપાધિના ઝાડવા’ જ થાત ને? એમણે એનાથી બચવા માંડવા નંખાવ્યા તો ‘ઉપાધિના માંડવા’ થ્યા! ;)
આ તો સારું કહેવાય કે કોલેજના સત્તાવાળાઓએ વિદ્યાર્થીઓની સવલત માટે માંડવા નંખાવી દીધા. વિદ્યાર્થીઓ સાથે કો-ઓપરેટ કરવા માટે. જોકે, સૌરાષ્ટ્ર યુનિવર્સિટીમાં તો વિદ્યાર્થીઓ પણ બહુ કો-ઓપરેટીવ હોય છે. એમણે તો સામેથી કોલેજના સત્તાવાળાઓને કહેણ મોકલ્યુ હતું કે, માંડવા રોપાવવાની તસ્દી શા માટે ઉઠાવો છો? તમે કહેશો તો અમે અમારા ઘરેથી જ ઉત્તરવહી લખી લાવીશું. (યુનિવર્સિટીમાં કેટલાક લોકો ‘ઘરની કોલેજ’ ચલાવે છે તો કેટલાક ‘ઘરની ધોરાજી’!) કેટલુ કો-ઓપરેટ હેં? કો-ઓપરેટ જ તો દસ્તુર છે. એકાદી કોલેજ શા માટે સૌરાષ્ટ્ર યુનિવર્સિટીમાં તો ઘણુ બધુ માત્ર ‘કો-ઓપરેટ’થી જ ચાલે છે. થોડા સમય પહેલા હરિવંદના કોલેજમાં કાયદાના વિદ્યાર્થીઓ પણ ‘કો-ઓપરેટ’નો એક અદભુત પ્રયોગ કરતા ઝડપાયા હતા. એ શુભકાર્યમાં માંડવા ન હતા પણ જાનૈયા(ડમી) ચોક્કસ હતા. બેગાની કસોટી મેં ડમી દિવાના…. ;)
બોર્ડ જેવી મહત્વની પરીક્ષાઓ વખતે છાંપાના મથાળાઓમાં સઘન સુરક્ષા વ્યવસ્થા…ફ્લાઈંગ સ્ક્વોડ ત્રાટકશે…સંવેદનશીલ કેન્દ્રો પર સીસીટીવી કેમેરા…પોલીસ બંદોબસ્ત… જેવા શબ્દો જોવા મળતા હોય છે. કેમ જાણે પરીક્ષા ન લેવાની હોય કોઈ યુદ્ધ છેડાવાનું હોય કે આતંકવાદીઓ ત્રાટકવાના હોય? એના બદલે જો તમામ પરીક્ષાઓ માંડવા હેઠળ લેવામાં આવે તો છાંપાવાળાઓને પણ લખવાની કેવી મજા આવે? સૌરાષ્ટ્ર યુનિવર્સિટીના આંગણે પરીક્ષાના ઢોલ ઢબુક્યા… બોર્ડની પરીક્ષાના માંડવા રોપાયા…બી.કોમ.ના શુભમુહૂર્ત જાહેર…પરીક્ષાના ચોઘડીયા બહાર પાડતી યુનિવર્સિટી… કાલથી પરીક્ષાની શરણાઈઓ ગુંજી ઉઠશે…જેવા મંગલમય મથાળાઓ જોવા મળે!
ધારો કે લગ્નોત્સવની જેમ પરીક્ષોત્સવ ઉજવાય તો કેવા દ્રશ્યો સર્જાય. વિદ્યાર્થીઓ જાનૈયા ને યુનિવર્સિટીના સત્તાવાહકો માંડવીયા. વિદ્યાર્થીઓ ઘોડે(મોજ આવે તો ગધેડે) ચડીને ‘આજ મેરે કોમર્સ કી કસોટી હૈ…’ અને ‘ઝુમ બરાબર ઝુમ પરીક્ષાર્થી’ જેવા ગીતો પર સમૂહમાં નાચતા-ઝુમતા માંડવે પધારે. શરણાઈના સૂર રેલાતા હોય. એબીવીપીવાળા ઢોલ અને એનએસયુઆઈવાળા નગારા વગાડતા હોય. સામા પક્ષે પરીક્ષા માટે માંડવા નાખનારા માંડવીયાઓ તેમના સ્વાગત માટે ઉભા હોય. ઘોડે-ગધેડે સવારો પર ગુલાબજળ છંટાતા હોય. પરીક્ષા નિયામક સહિતના સત્તાધીશો લળી લળીને સૌને આવકારતા હોય.
દરેક પેપરના માંડવાને લગ્નની વાડીની જેમ ફૂલોથી શણગારવામાં આવ્યા હોય. વિદ્યાર્થી વેડ્સ કોમર્સ(અર્થ: વિદ્યાર્થીઓ કોમર્સની પૈણી નાખશે!) જેવા સુશોભીત બોર્ડ લગાવેલા હોય. દરેક ક્લાસરૂમમાં એક એક ગોર મહારાજ બેઠા હોય. જે દરેક વિદ્યાર્થીને તિલક કરે. દરેકના કાંડે નાડાછડી બાંધે. પછી પેપર શરૂ થાય. પેપર શરૂ થતા પહેલા શ્રી ફળ વધેરવામાં આવે. (અલબત્ત જમીન પર. વિદ્યાર્થીઓનો ગમ્મે તેટલો ઉત્સાહ હોય પણ પરીક્ષા નિયામકના માથે થોડું શ્રીફળ વધેરાય છે? આ તો એક વાત થાય છે.)
